Programma Leven
Inhoud
• Sport (beleid en accommodaties)
• Cultuur, museum en media
• Openbaar groen en recreatie
• Participatie, toegang en eerste lijn
• Inkomen, WSW en beschut werk
• WMO / zorg 18+
• Jeugdzorg
Wat wilden we bereiken?
Gezondheidszorg
We zetten in op bovenlokale zorginfrastructuur en denken mee in de ontwikkeling van Het Vlie. We kijken samen met onze zorgpartners naar eHealth mogelijkheden. De vele (landelijke, regionale en lokale) ontwikkelingen maken het nodig een analyse te verrichten naar de lokale zorginfrastructuur. Daarvoor gebruiken we o.a. het regionale Zorgbeeld wat recent is opgeleverd en waar vanuit nu een regioplan wordt ontwikkeld.
Sport, bewegen en preventie
Bewegen en verantwoorde ontspanning zijn gezond en belangrijk voor een gezonde leefstijl, of dit nu individueel of in clubverband geschiedt. We bevorderen daarom goede faciliteiten en accommodaties. Verantwoorde sportactiviteiten leveren een positieve bijdrage aan de vorming en gezondheid. Ook heeft sport voordelen voor sociale verbanden, voor gezag, het rekening houden met elkaar, het bijbrengen van orde en regel, waarden en normen. We sluiten aan bij de brede SPUK-aanvraag. De regeling maakt het voor gemeenten mogelijk stevig en meer in samenhang in te zetten op preventie. De SPUK-regeling bundelt geldstromen die zich richten op het stimuleren van gezondheid, sport en bewegen, preventie en het versterken van de sociale basis. Daarmee worden afspraken gefinancierd die zijn gemaakt het Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA). Ook in het Integraal Zorgakkoord (IZA) zijn afspraken gemaakt over preventie. De SPUK-regeling en de financiering uit het IZA-akkoord vullen elkaar aan. Beide akkoorden vragen extra aandacht voor het terugdringen van vermijdbare gezondheidsverschillen bij kwetsbare groepen.
Opgroeien in een Kansrijke Omgeving
Verankering van DURF! en het IJslandse preventiemodel blijven we via een programmatische aanpak doorontwikkelen. Denk daarbij onder andere aan begeleide vrijetijdsbesteding, ouderbetrokkenheid en preventie en handhaving. Daarbij willen we ook bruggen bouwen met andere sectoren. Met de verankering van Durf! zoeken we (nog) meer de verbinding met het beleidsveld Veiligheid. Samen worden diverse zaken opgepakt.
Jeugdzorg en WMO
In het lokale maatwerk Jeugdhulp en WMO kijken we regelmatig of de beleidsregels en/of de verordening aangepast dient te worden. Zo willen we werken aan actuele, begrijpelijke en werkbare regelgeving om in aanmerking te komen voor zorg.
De aanbesteding van Jeugdhulp met Verblijf en ontwikkelingen bij zorgaanbieders vraagt veel bestuurlijke en ambtelijke aandacht. In meerjarenperspectief komt het beschikbare budget onder druk te staan. Vanuit de WMO vragen de regionaal te maken afspraken rond de decentralisatie Beschermd Wonen en regiovisie Veilig Thuis onze aandacht. Los van deze ontwikkelingen vinden we het belangrijk dat de algemene voorzieningen en preventieve activiteiten goed aan blijven sluiten bij de reguliere zorgverlening in de Jeugdzorg en de WMO. Waar nodig ontwikkelen wij zaken door.
Minimabeleid en schuldhulpverlening
De huidige mondiale ontwikkelingen hebben een weerslag op ieder huishouden. De inflatie is in de afgelopen maanden naar recordhoogte gestegen. Zo treffen de stijgende energielasten niet alleen de burgers, maar ook het bedrijfsleven. Daarnaast worden de huidige saneringsvoorstellen rond de visserij vanuit Werk en Inkomen met argusogen gevolgd. Dat vraagt van ons een actief minimabeleid waarbij vroegsignalering van schulden een belangrijke rol speelt.
Wat hebben we hiervoor gedaan?
Regionale samenwerking
Gemeenten concludeerden dat de samenwerking in de regio rond Jeugdhulp en WMO (nog) beter kon. Eenduidige processen dragen bij aan een overzichtelijk zorglandschap. Bovendien ligt er een wetsvoorstel met de verplichting om meer zorgvormen in de jeugdhulp regionaal in te kopen. Er is een proces opgestart richting een nieuwe governance. In december is een intentieovereenkomst ondertekend waarin leidende principes zijn opgenomen als basis hiervoor. Helaas heeft de gemeente Lelystad de intentieovereenkomst niet ondertekend. Hierdoor is vertraging ontstaan in het proces om te komen tot een nieuwe governance. Ook met betrekking tot de huidige regionale contracten bestaan verschillen van inzicht tussen Lelystad en de overige gemeenten. De insteek blijft om er gezamenlijk uit te komen. De continuïteit van de zorg voor de inwoners van Urk is niet aangetast. als kaders zijn meegegeven dat de toegang tot zorg lokaal blijft, evenals de mogelijkheid om een couleur lokale aan te brengen. De algemene voorzieningen blijven ook lokaal.
Per 1 januari 2024 is gestart met de voorbereiding voor een nieuwe gemeenschappelijke regeling. De nieuw op te richten gemeenschappelijke regeling zal de huidige Centrumregeling vervangen en voldoen aan de juiste governance uitgangspunten. Uw raad zal deze gemeenschappelijke regeling ter goedkeuring worden voorgelegd .
Aanbesteding Jeugdhulp met Verblijf
Het proces van de regionale aanbesteding was een lang en intensief proces. Hierover is de gemeenteraad meerdere malen geïnformeerd. Er is hard gewerkt aan de implementatie van deze nieuwe contracten. Dit alles om een soepele overgang te waarborgen en om ervoor te zorgen dat ons beschikbare aanbod blijft aansluiten bij de behoefte van cliënten.
Beleidsnota Sociaal Domein
In 2024 is een nieuw beleidsplan Sociaal Domein 2024 - 2027 opgesteld. Dit beleidsplan is uitgebreider dan het vorige. Met het beleidsplan Sociaal Domein wordt door middel van een actuele ‘foto’ een goed beeld gegeven van het beleid Sociaal Domein. Tegelijkertijd is het onmogelijk om alles binnen het Sociaal Domein hier uitgebreid te verwoorden of aan de orde te laten komen. In het jaarlijkse Uitvoeringsprogramma (wat ter kennisname aan uw gemeenteraad wordt verstrekt) staan de concrete activiteiten uitgewerkt.
Aandacht voor Wonen en Zorg
Op Urk willen we dat mensen goed kunnen wonen. Ook als zij een dagje ouder worden en zorg of ondersteuning nodig hebben. Eén van de grondgedachten uit de Omgevingsvisie is: Iedere inwoner op Urk doet, naar eigen vermogen op maximaal niveau, mee aan de samenleving. Daarbij hoort een streven naar voldoende geschikte en betaalbare woningen voor alle doelgroepen en voldoende voorzieningen, zorg en ondersteuning om ’meedoen’ mogelijk te maken. Dit gaat niet vanzelf en vraagt inzet van zowel ons als gemeente als van onze partners. De gemeente Urk begint niet vanuit een 0-situatie. Er gebeurt al veel op alle niveaus. Van buren die elkaar een handje helpen tot kerkgemeenschappen en het verenigingsleven die activiteiten en ontmoeting organiseren. Ook de gemeente Urk maakte beleid waarmee wordt voorgesorteerd op bovenstaande ontwikkelingen. Denk aan de Omgevingsvisie Urk, het Beleidsplan sociaal domein en de Woonvisie (inclusief Programma wonen 2.0). Het programma wonen, zorg en welzijn bouwt voort op deze fundamenten.
Straatwerk specifieke doelgroepen
Naast het reguliere jongerenwerk is in 2024 door Caritas een pilot gestart voor extra inzet van het jongerenwerk. Zo is er meer aandacht voor outreachend en ambulant jongerenwerk. De jongerenwerkers zijn daar waar de jongeren zijn: op school, sportverenigingen en op straat. Op verschillende niveaus van preventie zijn afspraken gemaakt met ketenpartners (o.a. veiligheid). Er zijn middelen beschikbaar gesteld voor de inzet van 2 fte jongerenwerkers en extra scholing. De pilot loopt tot 1 juli 2026.
Blijvende aandacht voor de ontwikkelingen van tarieven Sociaal Domein
De Algemene Maatregel van Bestuur (AMvB) voor reële prijzen Jeugdwet is sinds 1 juli 2024 van kracht. Dit helpt gemeenten en aanbieders om bij het opstellen van een contract tot een reële prijs te komen. De Maatregel bepaalt de kostprijselementen die gemeenten minimaal moeten betrekken bij het bepalen van hun prijs.
Voor de WMO gold dit al sinds 2017. De AMvB legt de focus op de kosten en dit kan ten koste gaan van de aandacht voor kwaliteit gebaseerd op samenwerking en vertrouwen.
De Maatregel kan een kosten opdrijvend effect hebben: gemeenten verwachten meer kostprijsonderzoeken te moeten uitvoeren. Voorafgaand aan de inkoopronde of het subsidietraject, maar mogelijk ook tijdens de looptijd van contracten. Hierdoor kunnen de uitvoeringslasten toenemen. Gemeente Urk zet de middelen voor WMO, Jeugdhulp en Participatie ontschot in voor de uitvoering van het sociaal domein. De reden is dat het financiële proces binnen sociaal domein, met alle landelijke, regionale afspraken en jurisprudentie, zeer complex is. Om te kunnen inspelen op ontwikkelingen en om met budgetten te kunnen schuiven is goed inzicht in de financiële stromen en financiële processen nodig.
Toenemende kosten van de jeugdhulp.
De landelijke trend van hogere lasten voor de jeugdhulp in brede zin is op Urk merkbaar. Landelijk heeft hiervoor de Commissie Van Ark adviezen uitgebracht. Uit de adviezen blijkt dat gemeenten structureel te weinig budget beschikbaar kregen om de jeugdhulpverlening voldoende te kunnen financieren. Dat geldt ook voor onze gemeente. Wij zien een continue prijsdruk in de jeugdhulp. Dat leidt tot tekorten op de jeugdhulp. De in de begroting 2024 opgenomen bezuiniging op de jeugdhulp is dan ook niet mogelijk gebleken.
Dertig procent van de Urker inwoners is jonger dan 18 jaar. Urk staat erom bekend om problematiek zo lang mogelijk binnen eigen kring op te lossen. Hierdoor is de hulp die ingezet moet worden op het moment dat dit noodzakelijk is, over het algemeen zwaarder van aard dan gemiddeld genomen. We zien lokaal een verschuiving, waarbij de drempel om hulp te vragen laagdrempeliger is geworden en er een toename is in het aantal hulpvragen. Voor Urk is dit een goede ontwikkeling, omdat gezinnen met problemen eerder in beeld komen. Het percentage jeugdhulp op Urk (6,9%) ligt nog steeds onder het landelijke gemiddelde (11,5%).
De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd heeft in 2024 onderzoek gedaan naar de toegang tot zorg bij de gemeente Urk. Zij concludeert dat de gemeente goed samenwerkt met ouders om de behoeften, wensen en mogelijkheden integraal in kaart te brengen, zodat passende hulp ingezet kan worden waar nodig.
Voorbereidingen brede school en sporthal in Zeeheldenwijk
Er is gestart met de bouw van de brede school. De oplevering wordt voorzien in het eerste kwartaal van 2026. De sporthal bevindt zich momenteel in de initiatief fase.